Hipertansiyon, kan basıncının önerilen seviyeden yüksek olması durumudur. Hipertansiyon ve buna bağlı oluşan inme (felç), kalp-damar ve böbrek hastalıkları gibi önlenebilir hastalıklara dikkat çekmek, halkı korunma, tanı ve tedavi konusunda bilgilendirmek, toplumsal farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl 17 Mayıs Dünya Hipertansiyon Günü olarak kutlanmaktadır.
Hipertansiyon Nedir?
Hipertansiyon, kanın damarlarımızda dolaşımı için gerekli olan kan basıncının normalden yüksek olduğu kronik bir hastalıktır. Hipertansiyon, genç yaşlardan itibaren bütün bireyleri sıkça etkilemekte ve yaşam süresinin uzamasıyla görülme sıklığı da artmaktadır. Bu nedenle 18 yaş üstü her bireyin yılda en az iki kere tansiyonunu ölçtürmesi gerekmektedir.
Bu ölçümlerde sistolik kan basıncının, yani halk arasında söylenen tabirle büyük tansiyonun 140 mmHg’nin üzerinde olması ve /veya diyastolik kan basıncının, yani halk arasında söylenen tabirle küçük tansiyonun 90 mmHg üzerinde olması hipertansiyon olarak tanımlanmaktadır. Hipertansiyon tanısı için farklı zamanlarda en az iki ölçümün ortalamasının normalden yüksek olması gerekir.
Tansiyon ölçülürken nelere dikkat edilmelidir?
Doğru bir kan basıncı ölçümü sağlanması için:
- Ölçümden yarım saat öncesinde sigara, çay, kahve içmeyin, tercihen yemek yemeyin.
- Ölçüm öncesinde en az 5 dakika dinlenmiş olun.
- Ölçüm sırasında sırtınızı yaslayarak oturun, tansiyon ölçülecek kolunuz çıplak olmasına özen gösterin.
- Ölçüm sırasında konuşmayın, bacak bacak üstüne atmayın.
Hipertansiyonu Önlemede Neler Yapılabilir?
Hipertansiyon öncesi dönem; sistolik kan basıncının 120-139 mmHg veya diyastolik kan basıncının 80-89 mmHg olması durumu olarak tanımlanır. Hipertansiyonun kontrol altına alınamadığı durumlarda ilaç başlanması ve tansiyonun normal sınırlarda tutulması ileriki dönemlerde gelişebilecek hipertansiyona bağlı inme, kalp-damar hastalıkları ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklardan bireyleri koruyacaktır. Hipertansiyon öncesi dönemde alınacak bazı basit önlemler oluşabilecek bu hastalık ve komplikasyonları önlemeye karşı önemli derecede etkilidir.
Bu önlemler;
Tuz tüketimini azaltmak: Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü günlük tüketilen tuz miktarının 5 grama denk gelen bir çay kaşığını geçmemesi gerektiğini bilmek ve uygulamaktır.
Yaşam tarzı değişikliği yapmak: Hipertansiyon gelişmesini önlemek için yaşam alışkanlıklarının değişimi çok önemli bir yer tutmaktadır. Sağlıklı beslenme, şişmanlığın önlenmesi, düzenli egzersiz yapılması, tütün ve alkol tüketiminden uzak durulması yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasında tek başına bile yeterli olabilmektedir.