Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), 15 Ekim tarihini "Dünya El Yıkama Günü" olarak kabul etmiştir. İlk olarak 2008 yılında kutlanan Dünya El Yıkama Günü’nde, 73 ülkede 120 milyondan fazla çocuğun ellerini sabunla yıkamaları için seferber olunmuştur. Dünya El Yıkama Günü başta sadece çocuklar için oluşturulsa da kısa sürede tüm toplum tarafından kabul edilmiştir. Bu özel günü vesile kılarak el yıkamanın önemi hakkında bilgilendirme yapıp doğru el yıkamayı alışkanlık haline dönüştürmek çok önemlidir.
Doğru el yıkamak neden önemlidir?
Elleri su ve sabun ile yıkamak, mikropların yayılmasını durdurmanın ve sağlıklı kalmanın en basit ve en etkili yollarından biridir. Hastalıkların engellenmesi için alınacak kişisel koruyucu önlemlerin en başında yer alan hijyen uygulamalarının temelini, el yıkamak oluşturmaktadır. Elleri temiz tutmak, ishalli hastalıkları ve soğuk algınlığı veya grip gibi solunum yolu enfeksiyonlarını önlemektedir. El yıkamak; hastalıklardan korunmada en kolay, en etkili ve maliyeti en düşük yöntemdir.
Eller ne zaman yıkanmalıdır?
· Yiyecek hazırlamadan önce ve yemek yemeden önce,
· Tuvalet gereksiniminin giderilmesinden önce ve sonra,
· Hayvanlara dokunduktan sonra,
· Hapşırıp, öksürdükten sonra,
· Bozulmuş gıdalara ve çöplere dokunduktan sonra,
· Para, gazete, kalem, vb. eşyalara dokunduktan sonra
eller akan su ve sabun ile yıkanmalıdır.
El Yıkama ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Ellerimizi neden 20 saniye boyunca akan su ve sabun ile yıkamalıyız?
Sabun ve su köpürtüldüğünde, ellerdeki mikrop ve kimyasalları hapseder, uzaklaştırır. Bunun için de gerekli olan sürenin en az 20 saniye olduğu bilimsel araştırmalarla ortaya konulmuştur. Sabun uygulamadan önce elleri temiz suyla ıslatmak, sabunu kuru ellere uygulamaktan daha iyi bir köpük elde etmeye yardımcı olur. İyi bir köpük, ellerinizdeki mikropları, zararlı kimyasalları ve kiri hapsederek akan su ile birlikte vücuttan uzaklaştırır.
Ellerimizi yıkadıktan sonra musluğu kapatmak için kağıt havlu kullanmalı mıyız?
Su kaynaklarının etkin ve bilinçli kullanımını teşvik etmek için en bilindik adımlardan biri gereksiz yere akan muslukları kapatmaktır. Bu nedenle eller yıkanırken su kullanımını azaltmak için eller ıslatıldıktan sonra musluğun kapatılması ve eller köpürtülüp 20 saniye boyunca yıkandıktan sonra tekrar musluğu açmak oldukça önemlidir. Eller yıkandıktan sonra tekrar mikropların elimize bulaşmasından endişe ediliyorsa musluğu kapatmak için kağıt havlu kullanılabilir.
Eller yıkanırken kullanılacak suyun sıcaklığı nasıl olmalıdır?
Yapılan araştırmalar suyun sıcak ya da soğuk olmasının mikropları vücuttan uzaklaştırmak için birbirine üstün olmadığını göstermiştir. Ancak kullanılacak suyun çok sıcak olması, deriyi tahriş ederek mikrop girişine ortam hazırlayabileceğinden tercih edilmemelidir.
Ellerimi su ve sabun ile yıkamak yerine el dezenfektanı kullanabilir miyim?
Eğer su ve sabun ile eller yıkanamıyorsa en az %60 oranında alkol içeren el dezenfektanları kullanılabilir. Alkol bazlı el dezenfektanları ellerdeki mikropları öldürerek etki ederken, elleri su ve sabun ile yıkamak mikroplardan arındırır.
Sonuç olarak eller belli bir kural çerçevesinde yıkanmalıdır. Bunlar;
1. El yıkama öncesinde yüzük, saat gibi aksesuarlar çıkarılır.
2. Akan su altında eller ıslatılır.
3. Bilekler, avuç içi, ellerin sırt ve parmak araları ile tırnakların kenar ve uçları sabun ile köpürtülerek en az 20 saniye süreyle kuvvetlice ovuşturulur.
4. Eller su altında iyice durulanır.
5. Eller bileklerden başlayarak kâğıt havlu ile kurulanır.
6. Aynı kağıt havlu ile musluk kapatılır.