Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), 15 Ekim tarihini "Dünya El Yıkama Günü" olarak kabul etmiştir. İlki 2008 yılında gerçekleşen, Dünya El Yıkama Günü’nde, 73 ülkede 120 milyondan fazla çocuğun ellerini sabunla yıkamaları için seferber olunmuştur. Dünya El Yıkama Günü başta sadece çocuklar için oluşturulsa da kısa sürede tüm kesimler tarafından kabul edilmiştir. Bu özel günde; el yıkamanın önemi ve el yıkamayı alışkanlık haline dönüştürmek çok önemlidir.
Bireyin bedenini temiz ve sağlıklı tutmak için yaptığı tüm uygulamalar kişisel hijyen olarak tanımlanmaktadır. Hastalıkların engellenmesinde kişisel koruyucu önlemlerin en başında hijyen uygulamaları yer almaktadır. Kişinin bireysel olarak alacağı bazı basit önlemler, onun daha sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olmaktadır. Kişi dış ortam kirleticilerinin sürekli etkisi altındadır ve eliyle dış ortamdaki birçok kirletici etmene dokunmaktadır. İnsan derisi belli bir seviyeye kadar dışarıdan gelen kirleticilere karşı koruyucu bir engel oluşturmaktadır. Ancak deride oluşan çatlak ve yaralar birtakım hastalık etkenlerinin vücuda girmesine neden olabilmektedir.
El temizliği; hastalıklardan korunmak için kolay, etkili ve maliyeti düşük bir yöntemdir. Yapılan araştırmalar el yıkamanın birçok bulaşıcı hastalığın yayılmasını önlediğini göstermektedir. Yapılan bir çalışmada kötü el hijyeni ve yetersiz el yıkamanın bir yılda 1 milyon sindirim sistemi hastalığı görülmesine, 60 bin hastanın yatırılarak tedavisine, 3 bin Shigella, 10 bin Hepatit-A olgusuna ve 250 ölüme neden olduğu belirtilmektedir. Bu nedenle halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi açısından el temizliği bireysel hijyenin ilk adımıdır.
Bu nedenle;
- Yiyecek hazırlamadan önce ve yemek yemeden önce
- Tuvalet gereksiniminin giderilmesinden sonra
- Hayvanlara dokunduktan sonra
- Hapşırıp, öksürdükten sonra
- Çöp ve atıklara dokunulduğunda eller iyice sabunla yıkanmalıdır.
El yıkamak basit görünse de uyulması ve dikkat edilmesi gereken kuralları vardır. Eller en sık temas edilen noktalar oldukları için daha fazla mikroorganizma barındırmaktadır.
Elleri temizlemek amacıyla uygulanan doğru teknik aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- El yıkama öncesinde yüzük, saat gibi aksesuarlar çıkarılır.
- Akan su altında eller ıslatılır.
- Bilekler, avuç içi, ellerin sırt ve parmak araları ile tırnakların kenar ve uçları sabun ile köpürtülerek en az 20 saniye süreyle kuvvetlice ovuşturulur.
- Eller su altında iyice durulanır.
- Eller bileklerden başlayarak kâğıt havlu ile kurulanır.
- Aynı kâğıt havlu ile musluk kapatılır.
Açıklama: Elleri temizlerken anti-bakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Ellerin su ve sabunla yeterli sürede, doğru teknikle (elin her tarafına sabun ve su değecek şekilde) yıkanması korunmayı artırmak için önemlidir.