Diş çürüğü, dış etkenlerle oluşan dişin sert dokusunda yıkıma yol açan, başlangıçta bulgu vermeyen, fakat koruyucu önlemlerle durdurulabilen bir hastalıktır. Bu nedenle toplumda ağız diş sağlığı konusunda farkındalığı arttırmak ve ağız diş sağlığı konusunda doğru bilgilendirmek, bireylerde bir davranış olarak erken dönemde diş bakımını yerleştirmek önemlidir.
22 Kasım 1908 tarihinde ilk "Dişçi Mektebi"nin açılması, ülkemizde bilimsel diş hekimliğinin başlangıcı olarak kabul edilmiştir. 1996 yılından itibaren 22 Kasım “Türk Diş Hekimliği Günü”; ve 18-24 Kasımı içine alan hafta "Toplum Ağız Diş Sağlığı Haftası" olarak kutlanmaktadır.
Bilimsel araştırmalar ışığında, ağız ve diş sağlığına gereken özenin gösterilmediği durumlarda gelişen ağız-diş sağlığı problemleri, genel sağlığı ciddi bir şekilde etkilediği söylenebilir. İhmal edilen bir çürükten vücudumuza yayılan bakterilerin bağışıklık sistemimizi zayıflatarak; romatizmaya, çene altı lenf bezlerinin büyümesine, kalp–damar hastalıklarına, diyabet hastalığına, solunum yolu enfeksiyonlarına, 5-17 yaş grubu çocuklarda büyüme yetersizliğine ve hamilelerde erken doğumlara neden olabildiği çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir.
Peki ağız-diş sağlığını korumak için neler yapılmalıdır?
- Günde 2 kez 2 dakika boyunca dişlerini uygun bir diş fırçası ve diş macunu ile fırçalaması gerekir. Dişlerin tüm yüzeyleri fırçalanmalı, dudak ve yanağa bakan yüzeyleri, dile bakan yüzeyleri dişetinden dişe doğru dairesel hareketlerle, çiğneyici yüzeyleri ise ileri geri hareketlerle fırçalanmalıdır.
- Günde en az bir kez diş ipi kullanılmalıdır. Diş ipi günde bir kez tercihen yatmadan önce kullanılmalı, dişlerin birbirine bakan yan yüzeylerinin temizlenmesi sağlanmalıdır.
- 6 ayda iki kez düzenli olarak diş hekimi ziyaret edilmelidir. Diş çürüğünün erken tanısı ve diş çürüğü ortaya çıkmadan evvel yapılabilecek müdahaleler için diş hekim tarafında takip çok önemlidir.
- Ağızda protez varsa protez temizliğine dikkat edilmelidir. Protez köprü tarzında ise köprü gövdesinin dişetine komşu yüzeyi özel diş ipi ile temizlenmeli, hareketli protezde ise, ağız içi ve protezler mutlaka temizlenmelidir.
- Asitli-şekerli içecek ve yiyeceklerden uzak durmalıyız. Özellikle şekerli veya yapışkan gıdaları yedikten sonra dişlerimizi fırçalamalı, dişlerimizi fırçalayamıyorsak ağzımızı su ile çalkalamalı veya bir bardak su içmeliyiz. Süt , yoğurt, peynir, sebze, meyve, et, balık gibi sağlıklı yiyecek ve içecekler tüketmeliyiz.
- İçeriğinde flor olan preparatlar kullanılmalıdır. Flor, diş fırçası ile (macun yada jel) fırça, gargara ya da vernik formunda dişe uygulandığında; minenin en dış tabakasına katılır, rezervuar (depo) olarak görev yapar ve asitli ortamlarda salınır. Böylece çözünmeye karşı direnç oluşturur. dişminesini kuvvetlendirmeye yardımcıdır.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
“Süt dişleri önemsiz ki!”
- Süt dişlerinin en önemli görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerine bağlıdır.Süt dişeleri kapladıkları alanla kendilerinden sonra gelecek olan kalıcı dişler içinde yer tutmaktadır. Süt dişlerinin erken kaybı ortodontik sorunlara sebep olabilir. Bu nedenle erken yaşta fırçalama alışkanlığını çocuklarımıza edindirmeliyiz.
“Benim annem-babam da erkenden dişlerini kaybetti, sıra bende…”
- Çürük genetik değildir. Çürük bir kader de değildir. Düzenli bakım; en önemli korunma yöntemidir. Bunlar, dişlerine sürekli bakmayanlar için ideal bahanelerdir.
“Diş fırçalarken diş etim kanaması normaldir.”
- Diş etinin kanaması kesinlikle normal değildir ve diş eti iltihabının en önemli belirtisidir ve diş kaybıyla sonuçlanabilir.Vakit kaybedilmeden diş heimine başvurulmalıdır.
“Dişlerimi sürekli fırçalamama rağmen hala dişlerim çürümeye devam ediyor; bu sebeple artık fırçalamıyorum…”
- Diş yüzeyinde diş plağı olduğu sürece çürüme devam edecektir. Dişinizi düzenli fırçalamanıza rağmen hala diş çürüğü meydana geliyorsa hatalı fırçalama, uygun olmayan fırça ve kısa fırçalama süresi ile ilgili hatalar söz konusu olabilir. Diş hekiminizden bilgi alınız.
“Hamileyken diş kaybı normal ki daha önceki gebeliğimde de dişim çürümüştü!”
- Her çocuk bir diş götürür düşüncesi ne yazık ki ülkemizde yaygın bir kanıdır. Ağız bakımı ve beslenmesini doğru ve düzenli yapan bir anne adayı için böyle bir durum söz konusu değildir.
