Bilgi Notu
Kalın bağırsak kanseri dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaygın görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. 40 yaşın altında görülme sıklığı nadir iken 40 yaştan sonra görülme sıklığı artmaktadır. Kalın bağırsak kanseri hastalarının %85’i 50 yaşın üzerindedir.
Kalın bağırsak kanserinin ortaya çıkmasında hem çevresel hem de genetik risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörlerini değiştirilebilir ve değiştirilemez olarak inceleyebiliriz.
Kalın bağırsak kanserinin değiştirilebilir risk faktörleri şunları içermektedir:
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Fiziksel olarak aktif olmamak
- Fazla miktarda işlenmiş gıda veya kırmızı et tüketmek
- Alkol kullanmak
- Tütün ve tütün ürünlerini kullanmak
Kalın bağırsak kanserinin değiştirilemez risk faktörleri arasında ise şunlar yer almaktadır:
- Cinsiyet (Erkeklerde daha sık görülmektedir.)
- İleri yaş
- Irk ve etnik köken
- Kişide veya ailede kalın bağırsak poliplerinin veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün bulunması
- Kişide Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı varlığı
- Kalıtsal bazı hastalıklar
- Kişinin karın bölgesine radyasyon almış olması
Kalın bağırsak kanserin en sık belirtileri:
- Bağırsak alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
- Bağırsakta tam boşalmama hissi
- Dışkıda kan (parlak ya da koyu kırmızı) veya dışkı renginde koyulaşma
- Karında şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikayeti
- Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
- Güçsüzlük ve yorgunluk
Kalın bağırsak kanserinden korunmak için:
- Sağlıklı kiloda olmak ve bunu sürdürmek
- Kırmızı ve işlenmiş et tüketimini azaltmak ve daha fazla taze sebze, meyve ve tam tahıl ürünü tüketmek
- Günde 30-60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak (tempolu yürüyüş, bisiklete binmek gibi)
- Alkol, tütün ve tütün ürünleri kullanmamak
- Kalın bağırsak kanser taramasını düzenli yaptırmak önem arz etmektedir.
Ülkemizde kalın bağırsak kanseri taraması kapsamında 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir ücretsiz olarak dışkıda gizli kan testi yapılmakta ve 10 yılda bir kolonoskopi önerilmektedir. Kalın bağırsak kanserinde tarama programlarının uygulanması ile kalın bağırsakta kansere dönüşebilecek durumlar erken evrede tespit edilebilmekte ve basit tedavi yöntemleriyle kişinin yaşam süresi ve kalitesi artmakta, kanserden ölümler azalmaktadır.
Kalın bağırsak kanseri taramalarında kullanılan dışkıda gizli kan testi kolay, hızlı ve güvenilir bir testtir. Tarama sonucunda testi pozitif olan kişilere teşhis ve tedavi amacıyla Erzurum Şehir Hastanesi’nden tarafımızca randevu alınıp takipleri yapılmaktadır.
Kalın bağırsak kanseri taraması Aile Sağlığı Merkezi, Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) ve Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezinde (KETEM) yapılabilmektedir.